Аш көп болсо, каада көп… Бул – өзгөрүлүп туруучу көрүнүш. Каада-салт бардарчылыктан чыгат. Дур-дуйно болсо, баары жаса-лат. Береке-бейпилдикте, толуп-ташып турганда ошого жараша көтөрүүчү жүгү бар. Кыргыз Ата жарык-жалган дүйнөдө бардар да, бай да, март да, меймандос да ж.б. касиеттерге эгедер. Алаамат согушту, кургакчылыкты, жоокерчиликти, котурчулукту, ачарчылык-ты, чегирткечиликти, ж.б. баштарынан өткөрдү. «Кыргыздар Кизар-га барганда, Казактар кайың сааганда» (эски соз). Бир мелт-калт толуп, бир кур жалак, элибиз эмнелерди көрбөдү. Ошондо да уютку-луу калк өзүнүн эрки таштын уюулундай бышык экендигин билдир-ди. Өзүлөрүнүн көөнөрбөсдөөлөттөрүн бүгүнкүгө дейре сактап, жак-тап, тактап, келүүсү-анын ата наркындагы керемети.
1916-жылкы эл үркүн – ташка тамга баскандай эстёлик. 1941-1945-жылкы Улуу Ата-Мекендик согуш – жүрогүбүздо калган кара так. Ошондо бир татым туз, бир кайнатым чай, бир чойчок талкан, бир чыны сүт сурадык, «үболүгүңөрдү дейт», «балтаңарды дейт», «керкиңерди дейт», «арканыңарды дейт»… Ал эми эрте от жаккан-дардан калак менен от алуучу. Кышкы тууган уйдун сүтүн суроо уят эмес эле. Өзүлөрү да жеткирип туруучу. Арбакка куранды суу коюп да окучу. Жарма кылып, калама жасап, куран окуу арбакты бейишке чыгарган. Бара-бара бир курсак тоюнду, анан кийим бүтөлдү. Арбактарга арнап мал союлду, там салынды, боз үй көтөрүлдү. Бозгон-азгандар, тентип кеткендер элин-жерин эңседи. Аш-тойлор көбөйдү. Ат, жорго минилди, машина алуу, өлүм-жи-тимге эстелик коюуга байланыштуу каада-салттар, ырым-жырым-дар, эм-домдор жогорку чекке жетти. Адамдардын ой-пикири, салт-санаасы, бири-бирине болгон мамилеси түп тамырынан бери өзгөрдү. «Өзүм үчүн»-деп, жеке басардыкжакка чаапкалды. Соз мааниси ушуларга тогошуп турат.
- Сибирь кыргыздары
- БАРПЫ АЛЫКУЛОВ. АККАН СУУ
- Ата мурасы жөнүндө сөз
- Турмуш. Турмушту терең таанып жазалы
- Бийкеч
- Чекилик кетирүү
- Көчүп кетүү
- КЫРГЫЗ ТУРМУШУ
- Кыргыздын калмакка кылган чабуулу
- КАСЫМ ТЫНЫСТАНОВ. АЛА ТОО
- ДАРЫЯ, СУУ (3)
- Белунуп-жарылуу
- МИДИН АЛЫБАЕВ. НАСИРДИН БАЙТЕМИРОВГО
- Кыргыз макалдары – З
- Күүлөрдүн келип чыгыш тарыхынан
- АСМАН, АЙ, КҮН, ЖЫЛДЫЗ
- Ж. Боконбаев – Периште
- Аким
- УЛАМЫШКА АЙЛАНГАН АКЫЛМАН ЧЕЧЕНДЕР АСАН КАЙГЫ
- АЛЫКУЛ ОСМОНОВ. ФЗОдогу ИНИМЕ
- Түгүтескери айланып
- ЫСЫККӨЛ ЖЕРГЕБИЗДИН БЕРМЕТИ
- Кыргыздын калмактан жылкы алып, айылын чаап турганы
- СУУ
- «Табанаак эрден, тубанаак бээ өтөт»
- САНТАШ (уламыш)
- Кыргызстандын жаратылышы
- Чоң багыш
- Аба ырайы
- Жаман эрге чыккыча жайдагым, жаман аял алгыча бой-догум
- БАЙТЕМИР АСАНАЛИЕВ. АЗ КАЛДЫ
- Василий Владимирович Бартольд
- Нысапсызга кашык салса, беш ууртайт
- Үзөңгүнү тең теминбей
- Толгонайдын монологу
- АКСАКАЛДАРДЫ УЛУКТОО
- ИСХАК РАЗЗАКОВИЧ РАЗЗАКОВ
- Көрмөксөн болуу
- Тергебей эле кой
- Үч талак
- АНАТАЙ ӨМҮРКАНОВ. КОШУНА КЫЗ
- АЛЫКУЛ ОСМОНОВ. ШОТА РУСТАВЕЛИГЕ
- ШАЙЛООБЕК ДҮЙШЕЕВ. КЕЧ
- «Боекчу, боекчу десе, атасынын сакалын боеп»
- Көрүндө өкүргүр
- Кыргызияда караханиддер
- ЖУСУП БАЛАСАГЫН. ДЫЙКАНДАРГА КАРАТА МАМИЛЕ
- Чач, тырмак алуу
- Иш кагаздарынын негиздери
- Босогону бойлобо
- АНАТАЙ ӨМҮРКАНОВ. АЛА-ТОО
- Айбандан мурда адамды ардакта
- СҮЙҮНБАЙ ЭРАЛИЕВ. ТАБЫЛГАН ДҮЙНӨ
- Бирин-бири уруп ойноосу
- Мүнөздөмө
- Кыргыз эл оюндары. Жаңгак атмай, жаңгак чертмей
- Ж. Боконбаев – Лермонтовдон
- А. Орозбеков
- Дипломатиялык укук
- Жаздана жатуу
- Делбетаптык
- КИНОДОГУ ӨМҮР
- ЖООМАРТ БӨКӨНБАЕВ. КОШ АЛА – ТОО УУЛУҢ КЕТТИ МАЙДАНГА
- Колу узун
- Мурдунан кооп
- Айланайын ай сарым
- КАЛЫГУЛ БАЙ УУЛУ
- Таш түшкөн жеринде оор
- Кыргыз каада-салттары. ДОС, ТАМЫР АДАТЫ
- Рум падыша, турум падыша
Кыргыз
